Begroting.
Een duurzaam beleid voor de toekomst valt of staat met een goed begrotingsbeleid, waarbij geen facturen voor lopende uitgaven worden doorgeschoven. Een gezonde begroting is immers essentieel om het hoofd te bieden aan uitdagingen zoals de vergrijzing, de nood aan hogere investeringen, … Een begroting in structureel evenwicht is daarom noodzakelijk zodat we niet meer geld uitgeven dan we binnen krijgen. Om de begroting in evenwicht te krijgen én de belastingen verder te verlagen, moet het overheidsbeslag verder naar beneden. We doen dit door een beleid gericht op 3 pijlers: jobcreatie, een meer efficiënte overheid en verdere hervormingen van de sociale zekerheid.
Gezonde overheidsfinanciën zijn een essentiële voorwaarde voor duurzame economische en maatschappelijke vooruitgang.
De coronacrisis leidde helaas tot een ongeziene budgettaire impact voor de overheid als gevolg van de economische gevolgen en de nood om getroffen bedrijven en gezinnen te ondersteunen. Zonder ingrepen blijft de Belgische begroting ook de komende jaren in het rood. Tevens kampt België met een hoge historisch opgebouwde overheidsschuld. Tegelijkertijd is de Belgische belastingdruk nog steeds bij de hoogste ter wereld, ondanks de grote inspanningen van de voorbije jaren om de belastingen voor gezinnen en bedrijven te verlagen.
Een terugkeer naar een begroting in structureel evenwicht is noodzakelijk zodat de schuld kan worden afgebouwd en geen lasten meer worden doorgeschoven naar volgende generaties. Gezien de reeds hoge belastingdruk zal de gezondmaking van de overheidsfinanciën voornamelijk moeten gebeuren via een afbouw van het overheidsbeslag en via een beperking van de overheidsuitgaven, zoals ook door diverse instanties wordt aanbevolen (NBB, Europese Commissie, IMF, enz…). Het overheidsbeslag moet gradueel dalen tot onder de 50% van het BBP.
België heeft traditioneel een hoog niveau van publieke uitgaven: de primaire uitgaven (overheidsuitgaven zonder rentelasten op de overheidsschuld) bedragen in 2021 55,4% van het BBP en zonder ingrepen zullen deze in 2023 op 53,2% van het BBP liggen (cijfers: prognoses NBB, juni 2021). Ondanks dit hoog uitgavenniveau zijn er nog veel oningevulde noden en ligt het niveau van overheidsinvesteringen relatief laag. Tevens blijkt uit studies dat de efficiëntie van de uitgaven slechts middelmatig scoort.
Daarom moeten alle overheidsuitgaven systematisch worden doorgelicht. Vlaanderen startte deze legislatuur met een grote Vlaamse Brede Heroverweging, waarbij alle uitgaven worden doorgelicht op hun efficiëntie, effectiviteit en impact. Ook op federaal niveau is men, onder impuls van federaal staatssecretaris De Bleeker, gestart met uitgavendoorlichtingen. Uitgaven die niet de beoogde doelstellingen halen of die niet efficiënt zijn, moeten worden geschrapt. Via een kerntakendebat moet de opportuniteit van overheidsoptreden systematisch in vraag worden gesteld.
Voor de gezondmaking van de overheidsfinanciën in combinatie met een verlaging van het overheidsbeslag en verdere belastingverlagingen voor iedereen die werkt, onderneemt en spaart, moet ingezet worden op 3 pijlers.
Ten eerste moet via een ambitieus arbeidsmarktbeleid ingezet worden op “jobs, jobs, jobs”. Ten tweede moet verder werk gemaakt worden van een meer efficiënte overheid, via o.a. uitgaventoetsingen, digitalisering, administratieve vereenvoudiging en een kerntakendebat. Ten derde moeten ambitieuze hervormingen worden doorgevoerd in de sociale zekerheid, zodat de betaalbaarheid ook voor de toekomst gegarandeerd blijft.
